Over the flood the Filipino Spirit Rises

“Baha ka lang Pilipino ako” (You are just flood, I am a Filipino). Again, flood devastes Northern Luzon, but as with what the tagline shares, taken from a post in a popular online social network, I get to realize deeper constructs about the Filipino Spirit and what lies in our mindset. I can not generalize though, but these are but my impressions based from what we could read and see online.

Filipinos are a happy people.  We could make fun of even the worst things, just like this flood brought about by the inclement weather. No wonder, even if the water is up to the neck, we still pose and smile in front of a camera. This does not mean we don’t take things seriously, we are just not so affected emotionally because our positive outlook in life is that strong. If this situation is a problem, we would just laugh at it. There is popular belief in the Filipino that says “tawanan mo ang iyong problema“, so we don’t get terribly devastated emotianally and we rise with grace and smile over what life brings on.

Filipinos think bigger than the worst situation. The modifier “lang” suggests how we put things into their proper perspectives in relation to the nature of our spirit. It’s flooded all over Metro Manila and the threat over Luzon is still high, yet we are able to reduce both the threat and the devastation into a simple thing. Likewise, this reflects our individual construct of the self in relation to the objective world, thinking we are bigger than any worst situation. This mindset also reinforces our confidence which should also explain why we can laugh and smile amidst the worst situation in life.

Filipinos are heroes for their kapwa. In this situation, we find over the news and see in pictures posted online that there are those Filipinos standing by on the streets for nothing or wading in the waters even if the flood risks are high.To others, this is just being an “uzzisero”, but not so. This is the way we want to know the situation first hand and to check how we could help others in our neighborhood.  In the same way, we see there are volunteers all over, rescuing, packaging goods to be distributed and many others posting how to help and seeking help for others. The bayani in the individual collaborates with the community in the spirit of bayanihan. Because our concept of self or sarili is intertwined to our “kapwa”, we don’t stay idle in our own island, we reserve ourself to help others, even if that is to risk our own life.

Filipinos find courage in faith.”Pilipino ako” This is a definitive statement of both the individual and national character. Adjunct to how we see our situation, we take pride in our character with confidence, believing that we can not be defeated. Our faith in the self or what we can do in our own is often carried out with a risky behavior and saying “bahala na”. This is not all about our attitude towards risk, it is about our self confidence coming from deeply rooted faith in God. Online, calls for prayer, and special prayers are being posted. It is also obvious that the intent is not just for the individual but for national interest. This describes how we cling to our religious faith in times of worst situation, and how that faith transcends to the self and with our fellow countrymen.

Filipinos are resilent people. Ingrained in the Filipino character is that resilent attitude. It is easier for us to take the situation lightly and to rise above the storm, because we know that this kind of situation will come to pass, that there are people we can count on as we go through the storm, that we know we can as we are adaptive and flexible, and that we believe the heavens hear us when we come together in prayer. Our positive mindset, our light-heartedness and the comfort we get from having strong family bonds and social ties, all make up as resilient people. The flood is just a flood and historically, of all the storms we have passed through, we know we can get this one through also.

At the moment, the media is comparing the situation with that of Ondoy to at least keep the citizenry more mindful and the government to remain more responsive. The memories of Ondoy’s devastation is still clear, but in our hearts and minds as Filipino is that belief that we made it through Ondoy and every disaster in our history, so we will surely rise from this again. See this disaster will not wash away the Filipino spirit, instead it will bring it on like a storm.

There too are the negative traits of of the Filipino emerging in situations like this, but I just find them like the trash that we’ve thrown on the streets, now coming back to us with the flood which I want to get rid off responsively.

Wikang Pilipino sa Paglipas ng Panahon

Sa isang balita kamakailan, sinubukan ang ilang mga kabataan na tanungin ng isnang reporter kung ano ang ibig sabihin ng salitang “yamot”. Kakaunti lamang sa kanila ang nakasagot ng tamang kahulugan nito. Kung ang tanong siguro ay kang ano ang kahulugan ng “badtrip” o “buraot” mas malamang na masasagot nila ito. Sa paliwanag ng ilang mga guro, nagbabago ang wika at ang mga gamit ng salita sa paglipas ng panahon.

Ito ang ontolohiya ng ebolusyon ng wika. Ang purismo o paggamit at pagsalin ng wikang banyaga sa wikang Filipino ay mas naging mahirap para sa marami, maging sa mga pantas. Sa ganoong kundisyon, naging limitado ang sana’y pagpapayaman ng wikang Filipino. Ang purismo ay napakalayo sa likas na pag-unlad ng wika, kapagdaka’y nagmimistula itong banyaga sa tenga at dila ng mga Pilipino.

Ang klasikong Filipino sa titikan ni Balagtas ay sa kanyang panahunan. Kung ang balarila noon ay inakma sa panahon noon, ang balarila ngayon ay marapat ring iakma sa panahon ngayon. Gayundin ang pag-akap sa mga bago at napapanahong lapit. Ngunit, ang dalumat na ito ay magiging malaking katanungan sa ilan. Hindi na ba akma ang ang wika ng ilang daang taon sa wika ngayon?

Kung ako ba’y makikipagtalastasan sa wika kong inaral sa pamantasan, mababatid ba ang aking pahatid tinig? Hindi ba’t magpapamalas lamang ako ng katatasan na maaring hindi naman maunawaan dahil kapos ang kaalaman ng aking tagapakinig sa wikang aking ninais na magamit? Kung jejenese, bekenese, o gey lingo kaya ang aking ikuda, for sure matuk ng mga utawa ang sezlalu ko? Kung mag-usap kaya tayo ng mga intelehenteng bagay sa salitang kanto, mag-kakaunawan kaya tayo?

May iba’t ibang gamit ng wika. May pormal, impormal o kaswal. May purong Filipino at mayoong hindi. Sinasabi rin, na di nga lang bilingwal ang salitang Filipino kundi, multilingwal. Sa aking pananaw, ang lakas at kapangyarihan ng wikang Filipino ay namamalas sa kanyang likas na pag-akap sa iba’t ibang wika. Halimbawa na lamang ang paggamit ng salitang banyaga sa oras.

“Late ka na naman, 7:30 na. Bakit ba kasi nagpupuyat ka online at hindi mo i-alarm ang relo mo?” Ilang salitang halaw ang maluwag na naipaloob sa dalawang pangungusap na ito? Sumusunod pa rin ang pangugusap sa nakigisnang balarila, ngunit ang mga salitang dayuhan ay kagyat na nagagamit na halos walang kaibahan. Sa pormal na instruksyon, dapat ito ay sinasabi na – “Mahuhuli ka naman, ika pito’t kalahati na ng umaga. Bakit kasi nagpupuyat ka —- at hindi mo mapakuliling ang iyong orasan? ”

Mas mahirap nga. Ngunit ang Wikang Filipino ay yumayabong at patuloy niyang naakap ang mga pagbabago sa panahon. Kung ang wika ay para sa komunikasyon or pakikipagtalastasan, at ang komunikasyon ay para sa pagkakaunwaan. Marapat lamang na ito ay pagyabungin at pagyamanin. Ngunit nangangailangan talastasin muna kung ano ang kahulugan ng presebasyon at kultibasyon ng wika sa makabagong panahon.

 

Limos at ang Musmos ng Lansangan

Ano ang ibibigay mo sa mga batang ito? Barya mula sa iyong pagsasashopping?

Hindi ko pa naman nalibot ang buong mundo, pero sa lahat yata ng bahagi nito ay naroon ang mga pulubi malapit sa kung saan ang mga nakakarangya. Ngunit sa Pinas, patuloy na nagiging malikhain o simpleng may stratihiya ang mga pulubi. At ang mga ito ay nangyayari sa iba’t ibang lugar.

Sa Maynila, sumasasampa ang mga bata sa tuwing hihinto ang jeep. Mag-aabot ng sobre na may nakasulat. Ngayong Kapaskuhan, ampao ang kanilang inaabot sa mga pasahero. Bago ang Kapaskuhan, sobre lang na may nakasulat na “ate kuya, tulong lang po sa eskwela”. Isa rin paraan ang pagpupunas ng sapatos o sinelas para sa kaunting barya.  Ngayon nga ay ang pag-abot ng ampao ay may kasamang kanta o karoling.

Kapansin-pansin ang mga gawing ito ay nauulit sa iba pang lugar sa Maynila. Saan nakukuha ng isang musmos ang kaalaman na gawin ang mga ito upang makahanap ng pera? Ano ang nararamdaman nila? Di ba sila natatakot na maaring malagay sa panganib ang kanilang buhay sa tuwing sila’y sasampa at bababa ng jeep, o di kaya’y tatakbo sa lansangan upang kumatok sa mga kotseng nakipinang?

Ano nga ba ang nasa isip ng isang bata sa paghingi niya ng limos? Ano ang nararamdaman niya kung siya’y nabibigyan ng limos at tinatanggihang limusan? Saan niya dinadala ang kaunting pera niyang nalikom sa isang maghapon na panglilimos? Ano ang ginagawa ng kanyang mga magulang para sa kanila? Bakit sila hinahayaan? Ano ang ginagawa mo kung bakit sila na sa ganoong kalagayan?

Ang limos para sa isang musmos, sa ganang akin ay sadya namang walang naitutulong sa mga batang lansangan. Hindi rin ito dapat ipagmalaki na gawa ng kabutihan ng puso. Ang paglilimos sa mga batang lansangan ay siya ring nagtutulak sa kanila sa maaring kapahamakan sa lansangan. Ito ay nanghihikayat pa at nagpapanatili ng isang vicious cycle of dependency. Nagiging bahagi tayo nito sa pagbibigay lamang ng limos.

Hindi kaya self-serving ang ginagawa nating panglilimos sa mga musmos, na dahil sa ayaw nating maguilty na tinanggihan natin ang isang batang maaraing tunay naman na nangangailan, o dahil sila ay mga estranghero at nais nating maging isang tunay na samaritano? Hindi kaya tayo ay naiimpluwensyahan lamang ng paniniwala sa karma ng buhay at ang paggawa ng mabuti ay mabuti ring katumbas sa ibang panahon? O di kaya ang batang lumalapit sa iyo at humihingi ng tulong ay isang “fairy” na nagkatawang tao at sumusubok lang sa kabutihan ng iyong puso?

Hamon ko sa naniniwalang ang paglimos sa mga batang lansangan ay pagtulong sa kapwa at akto ng pagmamahal, na isipin ang kung ano ba talaga ang naidudulot nito sa buhay nila at ng mga bata. Sa ibabaw, magaan ang pakiramdam ng nagbibigay ng limos. Ito ay sa dahilang naiisip nila na sa maliit na bagay “nakatulong sila” at hindi tumanggi. Sa mga batang lansangan, ito ay nagbibigay sa kanila ng impresyon na upang mabuhay kailangang manglimos. Ito rin ay maaring magsignal sa mga magulang ng mga bata na matuwid ang manglimos.

Ang pagtulong sa kapwa ay hindi naman nasusukat sa halaga ng ibinigay, ito ay nasa kung ano ang kalooban ng taong tumutulong.  Babalik tayo sa tanong na paano nakakatulong sa kapwa ang paglimos at panglilimos? Paano nababago ang buhay at pananaw ng mga musmos sa lansangan ang panglilimos at paglilimos?